οργανογενή πετρώματα

Λέγονται και βιογενή. Οι φακοειδείς ή θολοειδείς αποθέσεις ασβεστόλιθων, κυρίως, με αποκλειστικά οργανογενή προέλευση, που βρίσκονται ανάμεσα σε άλλα ιζηματογενή πετρώματα. Ο σχηματισμός των πετρωμάτων αυτών οφείλεται στη δράση οργανισμών φυτικών ή ζωικών, που έχουν την ικανότητα να δομούν πετρώματα. Από τα φυτά, τα φύκη παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την άποψη σχηματισμού πετρωμάτων, αλλά οι ζωικοί οργανισμοί είναι ακόμα πιο ενδιαφέροντες παράγοντες, γιατί παίρνουν τις διαλυμένες ορυκτές ουσίες από τη θάλασσα, και μετά τον θάνατό τους τα κελύφη τους συγκεντρώνονται σχηματίζοντας τεράστια αποθέματα. Στη δράση αυτή οφείλεται ο σχηματισμός των μεγαλύτερων αποθέσεων ασβεστόλιθων, δολομιτών και φωσφοριτών. Τέτοιοι ορίζοντες πετρωμάτων, που έχουν σχηματιστεί από ασβεστολιθικά φύκη, ασβεστόσπογγους, κοράλλια, βρυόζωα, τρηματοφόρα και άλλους οργανισμούς, βρίσκονται διασκορπισμένοι σε πολλά μέρη της Γης και ανήκουν σε όλες σχεδόν τις γεωλογικές εποχές: στο κατώτερο κάμβριο, βιογενή πετρώματα με φύκη και Αρχαιοκυαθίδες· στο δεβόνιο με Στρωματοπορίδες και Τετρακοράλλια· στο ηώκαινο με Νουμμουλίτες· στο νεογενές με κοράλλια (Κλαδοκόρα) κλπ. Τα ζώα αυτά σχηματίζουν υφαλογενείς ασβεστόλιθους και γενικά αποθέσεις χωρίς στρώση (bioerme), υπάρχουν όμως και άλλες ανάλογες αποθέσεις με στρώση (biostrome). Το ένα τρίτο περίπου των ασβεστόλιθων της Γης πιθανόν να οφείλει τον σχηματισμό του σε ένα είδος κοραλλίων, τα Μαδρεποράρια, που αρχίζουν την υφαλογενή τους δράση από το άνω σιλούριο έως σήμερα. Περίφημη είναι η τεράστια κοραλλιογενής ύφαλος Μπαριέρ στην Αυστραλία, μήκους 3.000 χλμ. και πλάτος 100-150 χλμ., από Μαδρεποράρια. Οργανογενή πετρώματα: νουμμουλιτοφόρος ασβεστόλιθος της Κρήτης, aπό κελύφη κυρίως νουμμουλιτών, συγκολλημένων με ασβεστολιθική ουσία.